Pin bar là một trong số những mô hình nến quan trọng của trường phái phân tích hành động giá price action. Ý nghĩa đằng sau của mô hình nến Pin bar chính là sự từ chối giá của thị trường, trong đó bao hàm cuộc chiến mãnh liệt giữa 2 phe mua và bán, cho tín hiệu đảo chiều đáng tin cậy, giúp các nhà giao dịch không ít lần mang về lợi nhuận đáng kể.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về đặc điểm của nến Pin bar, tâm lý thị trường đằng sau phiên giao dịch hình thành nến và cách giao dịch hiệu quả với mô hình nến Pin bar. Hiểu được một cách tường tận, Pin bar sẽ là vũ khí lợi hại của bạn trên thị trường này.
Tham khảo: Price action là gì? Phương pháp giao dịch price action toàn tập.
Pin bar là gì? Đặc điểm của nến Pin bar
Pin bar là gì?
Pin bar là cây nến Nhật có hình dáng đặc biệt, khi nó đứng cùng với những cây nến khác và thỏa mãn một số điều kiện nhất định sẽ tạo thành một mô hình nến đảo chiều mạnh mẽ. Đặc điểm nhận dạng ban đầu của Pin bar chính là bóng nến dài hẳn về một phía cùng với thân nến ngắn. Bóng nến dài thể hiện sự từ chối giá của thị trường, khi một trong 2 phe mua và bán đang cố gắng đẩy giá đi theo ý muốn thì lực của phe còn lại mạnh hơn, kéo giá về phía ngược lại, kết quả là giá sẽ đi rất xa theo hướng kỳ vọng của phe mạnh hơn.
Trong phương pháp phân tích hành động giá, Pin bar được sử dụng như một mô hình nến đảo chiều cực mạnh, mô hình này gần như phù hợp với mọi công cụ giao dịch trên các thị trường tài chính như chứng khoán, ngoại hối và tiền điện tử.
Đặc điểm của nến Pin bar
Một số hình dáng của Pin bar được hình thành trên thị trường
- Thân nến Pin bar ngắn, càng ngắn càng tốt, đôi lúc các bạn sẽ nhìn thấy thân nến như một đường thẳng nằm ngang. Khi thân nến nghiêng hẳn về một phía (trên hoặc dưới), tức là một bóng nến rất dài và một bóng nến rất ngắn thì mô hình càng có hiệu lực.
- Màu sắc của thân nến Pin bar không quan trọng.
- Một bóng nến rất dài (gọi là đuôi nến), ít nhất gấp 2 lần so với thân nến, bóng nến còn lại càng ngắn càng tốt. Bóng nến dài hơn của cây Pin bar là bộ phận quan trọng nhất của mô hình này, bởi lẽ nó chính là phần thể hiện sự từ chối giá của thị trường. Trong một số trường hợp, bóng nến dài chứng tỏ một sự phá vỡ bất thành khỏi một ngưỡng giá quan trọng.
- So với tổng chiều dài cây nến thì đuôi nến của cây Pin bar phải dài ít nhất 2/3, nếu ngắn hơn, cây nến không được xem là Pin bar hoặc nếu châm chước thì hiệu lực của mô hình cũng giảm đi bội phần. Trên thực tế, nếu cây nến Pin bar không thỏa mãn những điều kiện này thì các nhà giao dịch thường sẽ không bận tâm nhiều đến sự xuất hiện của nó.
Phân loại nến Pin bar. Tâm lý thị trường đằng sau từng mô hình
Phân loại nến Pin bar
Dựa vào đặc điểm của bóng nến mà mô hình nến Pin bar được chia thành 2 loại: nến Pin bar đảo chiều tăng (Bullish Reversal Pin bar) và nến Pin bar đảo chiều giảm (Bearish Reversal Pin bar).
Trước tiên, cả 2 loại đều phải đảm bảo thỏa mãn các đặc điểm của một cây nến Pin bar như đã trình bày ở trên.
Đối với Bullish Reversal Pin bar: bóng nến dưới rất dài, bóng nến trên rất ngắn hoặc không có. Màu sắc của nến Pin bar đảo chiều tăng không quan trọng, có thể là xanh hoặc đỏ đều được.
Bóng nến dưới dài chứng tỏ phe bán đã rất nỗ lực để đẩy giá xuống rất sâu nhưng lực mua mạnh hơn đã kéo giá lên lại gần với giá mở cửa 🡪 thị trường từ chối giá xuống. Trong phiên giao dịch hình thành nên Bullish Reversal Pin bar, 2 phe bò, gấu đã đấu tranh quyết liệt nhưng sau cùng, phe bò đã giành được lợi thế. Ở những phiên giao dịch ngay sau đó, với đà thắng này, phe mua tiếp tục có ưu thế hơn so với phe bán.
Đối với Bearish Reversal Pin bar: bóng nến trên rất dài, bóng nến dưới rất ngắn hoặc không có. Tương tự, màu sắc của nến Pin bar đảo chiều giảm cũng không quan trọng.
Bóng nến trên dài chứng tỏ phe mua đã dồn nhiều sức lực đẩy giá lên cao nhưng lúc này, phe bán phản công với lực bán mạnh mẽ hơn, kéo giá xuống lại gần với mức giá mở cửa 🡪 thị trường từ chối giá lên. Trong phiên giao dịch hình nến Bearish Reversal Pin bar, dù ban đầu phe bò có vẻ chiếm ưu thế hơn nhưng ngay sau đó phe gấu đã giành chiến thắng. Dự báo ở những phiên giao dich sau, phe gấu tiếp tục chiếm ưu thế.
Tâm lý thị trường đằng sau mô hình nến Pin bar
Như đã nói, cây nến Pin bar khi xuất hiện cùng với những cây nến khác trước đó, thỏa mãn điều kiện nhất định sẽ tạo thành các mô hình nến đảo chiều mạnh mẽ. Với 2 loại nến Pin bar nêu trên thì 2 mẫu hình đảo chiều Pin bar cũng có đặc điểm khác nhau, thể hiện tâm lý thị trường đằng sau mỗi mô hình cũng khác nhau và chiều hướng tác động đến giá cả ngay sau đó cũng khác nhau. Cụ thể:
- Bullish Reversal Pin bar (Mô hình nến Pin bar đảo chiều tăng)
Mẫu hình cơ bản của mô hình này như sau:
- Trước khi nến Pin bar xuất hiện, thị trường đang ở trong một xu hướng giảm (dài hạn), một đoạn xu hướng giảm (trung hạn) hay một đợt sóng giảm (ngắn hạn).
- Tiếp đến, nến Bullish Reversal Pin bar xuất hiện
- Ngay sau đó, thị trường đảo chiều tăng (dài hạn), xuất hiện một đoạn xu hướng tăng hoặc một đợt sóng tăng mới.
Mô hình Bullish Reversal Pin bar được mô phỏng như sau:
Trường hợp 1: nến Bullish Reversal Pin bar xuất hiện vào cuối một xu hướng giảm thì chứng tỏ xu hướng giảm đó đang dần yếu đi, phe mua tích lũy lực đủ mạnh để đảo ngược tình thế, thị trường sẽ đảo chiều tăng.
Trường hợp 2: nếu trước đó là một đoạn xu hướng giảm, một đợt sóng giảm mà đoạn xu hướng hay đợt sóng giảm đó chỉ là những đợt điều chỉnh giảm của thị trường đang tăng giá thì nến Bullish Reversal Pin bar xuất hiện không cho phép thị trường giảm sâu hơn, phe mua chỉ đang tạm nghỉ để lấy đà đẩy giá lên cao hơn. Mô hình Bullish Reversal Pin bar lúc này đóng vai trò củng cố xu hướng.
Trường hợp 3: nếu trước đó là một đoạn xu hướng giảm, một đợt sóng giảm mà đoạn xu hướng hay đợt sóng giảm đó là những đợt sóng thuận chiều xu hướng chính, khi nến Bullish Reversal Pin bar xuất hiện, chứng tỏ phe bán tạm thời nghỉ ngơi, lực mua lúc này mạnh hơn so với lực bán làm cho giá đảo chiều tăng, nhưng đó chỉ là đợt điều chỉnh tăng của thị trường, sau khi phe bán củng cố xong lực lượng thì bắt đầu đẩy giá xuống thấp hơn, tiếp tục xu hướng chính ban đầu. Trong tình huống này, mô hình Bullish Reversal Pin bar đóng vai trò hỗ trợ hình thành đợt điều chỉnh của thị trường mà thôi.
- Bearish Reversal Pin bar (Mô hình Pin bar đảo chiều giảm)
Mẫu hình cơ bản của mô hình này như sau:
- Trước khi nến Pin bar xuất hiện, thị trường đang ở trong một xu hướng tăng (dài hạn), một đoạn xu hướng tăng (trung hạn) hay một đợt sóng tăng (ngắn hạn).
- Tiếp đến, nến Bearish Reversal Pin bar xuất hiện
- Ngay sau đó, thị trường đảo chiều thành xu hướng giảm (dài hạn), hình thành một đoạn xu hướng giảm (trung hạn) hoặc một đợt sóng giảm (ngắn hạn) mới.
Mô hình Bearish Reversal Pin bar được mô phỏng như sau:
Tương tự như Bullish Reversal Pin bar, mô hình nến Pin bar đảo chiều giảm cũng có thể xuất hiện trong 3 trường hợp khác nhau, đều cho tín hiệu đảo chiều so với khoảng thời gian trước đó, nhưng quy mô và ý nghĩa của mỗi sự đảo chiều là khác nhau.
Trường hợp 1: mô hình Bearish Reversal Pin bar làm đảo chiều giảm xu hướng chính
Trường hợp 2: mô hình Bearish Reversal Pin bar củng cố xu hướng chính
Trường hợp 3: mô hình Bearish Reversal Pin bar hỗ trợ hình thành đợt điều chỉnh giảm trong thị trường tăng giá.
Tóm lại: các nhà giao dịch có thể sử dụng mô hình nến Pin bar trong cả 3 trường hợp, nghĩa là có thể giao dịch với Pin bar trong dài hạn, trung hạn và cả trong ngắn hạn, phù hợp với mọi phong cách giao dịch, từ Scalping trading, Day trading, đến Swing trading hay Position trading.
Cách giao dịch hiệu quả với mô hình nến Pin bar
Pin bar là mô hình đảo chiều nên hướng giao dịch rất rõ ràng. Bullish Reversal Pin bar xuất hiện cho tín hiệu vào lệnh Buy, ngược lại, Bearish Reversal Pin bar xuất hiện thì cho tín hiệu vào lệnh Sell.
Chiến lược giao dịch cụ thể như sau:
Sau khi xác định được mô hình Pin bar là đảo chiều tăng hay giảm (dựa vào xu hướng trước khi Pin bar xuất hiện, hình dáng sơ bộ của Pin bar) thì kiểm tra kỹ hơn về đặc điểm của cây Pin bar để xác nhận độ tin cậy của mô hình.
Một lưu ý vô cùng quan trọng khi giao dịch với Pin bar, chính là mô hình nến Pin bar chỉ có hiệu lực mạnh mẽ khi bóng nến dài (đuôi nến) của Pin bar vượt xa vùng giá của của những cây nến lân cận trước đó. Điều này mới chứng tỏ thị trường đang thực sự từ chối giá lên hoặc xuống, tín hiệu đảo chiều mới tin cậy hơn.
- Vào lệnh Buy khi cây nến Bullish Reversal Pin bar vừa kết thúc, đặt stop loss phía dưới mức giá thấp nhất của Pin bar.
- Vào lệnh Sell khi cây nến Bearish Reversal Pin bar vừa kết thúc, đặt stop loss phía trên mức giá cao nhất của Pin bar.
Mặc dù cách thức vào lệnh rất đơn giản nhưng điều quan trọng là làm thế nào để chắc chắn rằng giá sẽ đảo chiều khi Pin bar xuất hiện. Tín hiệu mà Pin bar mang lại không phải lúc nào cũng chính xác 100%. Giao dịch đảo chiều rất khó, vì thế mà những trader mới rất ngại khi phải lựa chọn những chiến lược giao dịch đảo chiều, phần lớn họ sẽ thường rơi vào bẫy của thị trường hơn là dự đoán đúng xu hướng.
Chính vì thế, để giao dịch mô hình nến Pin bar hiệu quả nhất, các bạn cần sử dụng kết hợp những công cụ, phương pháp khác để xác nhận lại tín hiệu đảo chiều từ Pin bar. Một số công cụ hiệu quả mà bạn có thể sử dụng như Fibonacci, các vùng giá hỗ trợ, kháng cự…
Ví dụ về mô hình nến Pin bar xuất hiện trên thị trường forex
- Ví dụ 1: mô hình nến Pin bar cho tín hiệu đảo chiều xu hướng chính
Nến Bearish Reversal Pin bar xuất hiện vào cuối một xu hướng tăng kéo dài của cặp AUD/USD trên khung D1, từ đầu tháng 5 đến đầu tháng 9/2017. Mô hình nến Pin bar này thỏa mãn tất cả các điều kiện cần có, đặc biệt là bóng nến vượt xa so với vùng giá của những cây nến lân cận. Ngay sau đó, thị trường đảo chiều giảm và kéo dài cho đến đầu tháng 12/2017.
- Ví dụ 2: mô hình nến Pin bar cho tín hiệu củng cố xu hướng
Vị trí số (1) và (2), sau khi mô hình nến Bearish Reversal Pin bar xuất hiện thì thị trường bắt đầu những đợt giảm giá, tiếp diễn cho xu hướng chung đang giảm. Những đợt tăng giá phía trước đơn giản chỉ là những đợt điều chỉnh tăng của thị trường.
Trước khi nến Pin bar số (1) và (2) xuất hiện thì cũng có một vài cây nến Pin bar khác xuất hiện, tuy nhiên, bóng nến của những cây Pin bar này không vượt xa so với vùng giá của những cây nến lân cận nên không có tín hiệu đảo chiều giảm như 2 cây nến số (1) và (2).
Ở vị trí số (3), một cây nến có bóng nến trên dài xuất hiện nhưng phần thân nến cũng khá dài, gần bằng ½ chiều dài cả cây nến, nên không thể xác nhận đây là mô hình Bearish Reversal Pin bar. Mặc dù vậy, bóng nến trên dài cũng chứng tỏ phe bán đã tạo áp lực rất lớn trong phiên giao dịch, ngay sau đó thị trường tiếp tục hình thành mô hình Tweezer Top, làm cho tín hiệu đảo chiều giảm được xác nhận mạnh mẽ hơn, kết quả là giá đã giảm xuống. Trường hợp mô hình Tweezer Top không xuất hiện, thì chưa chắc giá đã giảm. Chính vì vậy, đặc điểm của nến Pin bar rất quan trọng để kiểm chứng độ tin cậy của tín hiệu mà mô hình mang lại.
- Ví dụ 3: mô hình Pin bar hỗ trợ hình thành đợt điều chỉnh của thị trường
Cũng tình huống thị trường đang trong xu hướng giảm như ví dụ trên, nhưng ở đây, chúng ta sẽ xét đến các mô hình nến Bullish Reversal Pin bar hỗ trợ điều chỉnh tăng trong thị trường giảm giá.
Xét 2 vị trí số (4) và (5).
Ở vị trí số (4), nến Bullish Reversal Pin bar xuất hiện ở cuối một đoạn xu hướng giảm, cho tín hiệu giá sẽ đảo chiều tăng. Kết quả là thị trường tăng giá nhưng đây chỉ là một đợt điều chỉnh tăng trong xu hướng chung đang giảm. Trước đó, cũng xuất hiện một cây Bullish Reversal Pin bar nhưng bóng nến vẫn còn trong vùng giá lân cận nên không cho tín hiệu đảo chiều.
Ở vị trí số (5), tương tự như vị trí số (4) nhưng 2 cây Pin bar xuất hiện liền kề nhau, tín hiệu điều chỉnh tăng trong trường hợp này được xác nhận mạnh mẽ hơn.
Sử dụng những công cụ kỹ thuật khác để xác nhận thêm tín hiệu đảo chiều của mô hình nến Pin bar
- Ví dụ 1: mô hình nến Pin bar xuất hiện tại những vùng thoái lui quan trọng của Fibonacci
Buy 1: cây nến Bullish Reversal Pin bar xuất hiện sau một đợt giảm giá, đồng thời bóng nến dưới gần chạm mức thoái lui FR 0.618, cho tín hiệu đảo chiều tăng mạnh mẽ. Đặt lệnh Buy 1 khi cây nến Pin bar hoàn thành, stop loss phía dưới giá thấp nhất của nến Pin bar. Đóng lệnh khi đã đạt lợi nhuận mục tiêu hoặc xuất hiện tín hiệu đảo chiều giảm. Trường hợp này, một cây nến Bearish Reversal Pin bar hình thành, các bạn có thể đóng lệnh để chốt lợi nhuận khi cây nến này kết thúc.
Buy 2: trường hợp này cũng tương tự, sau đợt giảm giá, thị trường tiếp tục hình thành một cây nến Bullish Reversal Pin bar, bóng nến dưới của nó đã vượt ra khỏi mức thoái lui FR 0.618, củng cố thêm cho tín hiệu đảo chiều tăng, đặt lệnh Buy 2 khi cây nến Pin bar hoàn thành. Ở trường hợp này, mô hình đảo chiều giảm Bearish Engulfing xuất hiện cho tín hiệu đóng lệnh chốt lời.
Các bạn có thể sử dụng sử dụng các mô hình Pin bar và sự xác nhận đảo chiều của những công cụ khác để đặt nhiều lệnh liên tiếp nhau. Nếu sử dụng chúng một cách hiệu quả, lợi nhuận mang về là rất lớn.
- Ví dụ 2: mô hình nến Pin bar xuất hiện tại vùng hỗ trợ/kháng cự mạnh
Mô hình nến Bullish Reversal Pin bar xuất hiện tại vùng hỗ trợ mạnh vì trước đó, giá đã nhiều lần quay đầu đi lên khi chạm vào vùng giá này, đồng thời, khi sử dụng Fibonacci Retracement cho một đoạn xu hướng tăng dài trước đó thì nến Pin bar này cũng xuất hiện tại mức thoái lui FR 0.618, tín hiệu giá sẽ đảo chiều tăng càng đáng tin cậy hơn.
Đặt lệnh Buy khi nến Pin bar hoàn thành, chốt lời khi xuất hiện tín hiệu đảo chiều, ở tình huống này chính là mô hình đảo chiều giảm Tweezer Top.
- Ví dụ 3: xác nhận tín hiệu đảo chiều của Pin bar bằng chỉ báo kỹ thuật
Các chỉ báo kỹ thuật cũng là công cụ hữu ích để xác nhận tín hiệu đảo chiều của Pin bar, và tín hiệu quá mua, quá bán của RSI là một trong những sự xác nhận đáng tin cậy.
Ở ví dụ trên, đầu tiên, một mô hình nến Bullish Reversal Pin bar xuất hiện, đồng thời, tại đó chỉ báo RSI vượt ngưỡng 30 đi ra ngoài, cung cấp tín hiệu quá bán làm cho tín hiệu đảo chiều tăng của Pin bar càng đáng tin cậy hơn. Kết quả là thị trường đã đảo chiều tăng ngay sau đó.
Tương tự, mô hình Bearish Reversal Pin bar xuất hiện, RSI vượt ngưỡng 70 đi ra ngoài, cho tín hiệu giá đảo chiều giảm mạnh mẽ.
Cách giao dịch với mô hình Pin bar khi sử dụng các lệnh chờ Pending Order.
Đối với lệnh Limit, các trader sử dụng lệnh này cho rằng, sau khi Pin bar được hình thành, giá có xu hướng quay trở lại một đoạn trước khi tiếp tục đi theo xu hướng của mô hình. Vị trí đặt lệnh của lệnh Limit là khoảng 50% độ dài của đuôi nến (bóng nến dài). Cách đặt lệnh này sẽ giúp trader gia tăng thêm một phần lợi nhuận so với khi sử dụng lệnh thị trường (vào lệnh khi cây nến Pin bar kết thúc, giá vào lệnh chính bằng giá đóng cửa của nến Pin bar).
Ngược lại, với lệnh Stop, các trader tin tưởng rằng, sau khi nến Pin bar hình thành, nếu giá chưa vượt qua được một ngưỡng nhất định thì thị trường sẽ không đi theo xu hướng của mô hình. Vị trí đặt lệnh của lệnh Stop là phía trên mức giá cao nhất của Bullish Reversal Pin bar hoặc phía dưới mức giá thấp nhất của Bearish Reversal Pin bar. Cách đặt lệnh này sẽ làm giảm lợi nhuận so với lệnh thị trường nhưng cũng là một cách để chắc chắn hơn về xu hướng đảo chiều của Pin bar.
Kết luận
Pin bar là mô hình nến đảo chiều được ưa chuộng bởi đa số các trader phân tích hành động giá price action. Hiểu được ý nghĩa thị trường đằng sau nó sẽ giúp bạn thấu hiểu hơn mọi tình huống có sự xuất hiện của Pin bar. Như tất cả những phương pháp giao dịch khác, Pin bar cũng không phải là chén thánh, không phải lúc nào tín hiệu đảo chiều từ Pin bar cũng chính xác, quan trọng là mỗi nhà giao dịch phải lựa chọn được những công cụ phân tích phù hợp, sử dụng đi kèm với Pin bar để xác nhận tín hiệu đảo chiều một cách chắc chắn hơn, mà để làm được điều này, các bạn phải luyện tập thật nhiều, tích lũy kinh nghiệm cho bản thân và không ngừng học hỏi từ những người khác.